Soạn bài: Ôn tập văn học lớp 12 học kì 2 (tiết)
Câu 1 (trang 197 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1):
– Chuỗi:
+ Số phận cay đắng chịu nhiều tầng áp bức, bóc lột của người dân nghèo miền núi phía Tây Bắc Tổ quốc. Họ không chỉ bị áp bức bởi địa chủ phong kiến mà còn bởi chế độ thần quyền lạc hậu. Đó là cuộc sống gian khổ không có ánh sáng cách mạng soi đường.
+ Truyện còn ca ngợi giá trị con người, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người dân nghèo miền núi, ca ngợi sức sống tiềm tàng và sự thức tỉnh khi đi theo cách mạng.
– Vợ nhặt:
Truyện phản ánh chi tiết nạn đói năm 45, người dân quay quắt vì cái ăn và cái đói, qua đó thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của tác giả đối với số phận của những người dân nghèo khổ.
+ Tác phẩm phê phán bọn thực dân phát xít đã trực tiếp đẩy nhân dân nghèo đến cảnh khốn cùng.
+ Không chỉ vậy truyện còn ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người nông dân trong hoàn cảnh khó khăn. Đó là vẻ đẹp của tình người, của sự quan tâm, chia sẻ, gắn bó yêu thương gần gũi.
Câu 2 (trang 197 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1):
– Rừng Xà Cừ viết về chủ nghĩa anh hùng cách mạng thể hiện qua khí thế oai hùng của sử thi Tây Nguyên. Tác phẩm mang vẻ đẹp của một thiên sử thi hùng tráng:
+ Nhân vật sử thi: hình tượng Tnu anh hùng, bất khuất, bất khuất là vẻ đẹp lí tưởng của sử thi.
+ Không gian sử thi với sân đình, bếp lửa, với hình ảnh già làng kể cho con cháu nghe truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làng xã.
+ Ngôn ngữ, giọng điệu đậm màu sắc sử thi.
Đặc biệt là tư tưởng cách mạng: dùng bạo lực cách mạng để chống bạo lực phản cách mạng được thể hiện rất rõ nét.
– Những người con trong gia đình thể hiện khí phách anh hùng qua tình cảm thắm thiết của một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước được truyền từ đời này sang đời khác:
+ Mẹ là người phụ nữ nông dân kiên cường, bất khuất dám xách thúng đi đòi lại đầu chồng đã bị giặc chém. Đó là một hình ảnh ấn tượng, lay động mạnh người đọc. Chứng kiến hình ảnh bốc lửa ấy của mẹ, Việt và Chiến đã sớm nảy sinh tình yêu đất nước và khát vọng trả thù cho quân thù.
+ Chú Năm không trực tiếp cầm súng ra trận để bảo vệ gia đình, quê hương. Nhưng ông có một cách đặc biệt để giữ gìn những nét truyền thống, những gì tốt đẹp nhất của gia đình cũng như nỗi đau mà gia đình phải gánh chịu: đó là cuốn sổ gia đình. Qua cuốn sổ ấy, ông ghi lại nỗi đau gia đình, thành tích của những người thân trong gia đình. Hãy để Việt và Chiến nhìn vào đó, sống sao cho xứng đáng.
+ Việt và Chiến được mẹ và chú Năm bồi dưỡng tinh thần yêu nước, yêu quê hương nên đã sớm cầm vũ khí ra trận diệt giặc.
Câu 3 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):
Tình huống truyện được xây dựng từ những nghịch lý. Nghịch lý ở hình ảnh con thuyền khi xa và khi lại gần.
Đối với một người nghệ sĩ cả đời đi tìm khoảnh khắc như Phùng, khoảnh khắc anh phát hiện ra vẻ đẹp của con thuyền từ xa là khoảnh khắc đẹp nhất trong cuộc đời cầm máy của anh. Sự hài hòa, hoàn mỹ của bức tranh thiên nhiên khiến tâm hồn con người cũng như được thanh lọc, gột rửa. Khi thuyền đến gần, mọi thứ dường như thay đổi đối với anh, vẻ đẹp biến mất và điều tồi tệ nhất được phơi bày trước ống kính máy ảnh của Phụng. Từ tình huống truyện đó, nhà văn khao khát đưa nghệ thuật đến gần với cuộc sống. Văn học không có trách nhiệm nào lớn hơn trách nhiệm phản ánh trung thực hiện thực khách quan. Điều đó đòi hỏi người nghệ sĩ phải có lối sống rất sâu sắc, bám sát thực tế cuộc sống.
Câu 4 (trang 197 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1):
Ý nghĩa vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt:
Đừng lấy cớ tâm hồn là cao quý mà bỏ bê, không chăm sóc thể xác vì thể xác tương đối độc lập, có tiếng nói, có khả năng tác động đến tâm hồn. Tâm hồn phải biết đấu tranh với những đòi hỏi vô lý của thể xác, không thể để thể xác hủy hoại những gì trong sáng, cao đẹp của con người. Vì vậy cần phải kết hợp hài hòa giữa hồn và xác,
Sống mà không mang lại hạnh phúc cho những người mình yêu thương là một cuộc sống vô giá trị.
Cuộc sống thật đáng quý nhưng không thể cứ thế mà sống, sống buông xuôi, chắp vá, không được là chính mình thì cuộc đời vô nghĩa.
Câu 5 (trang 197 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1):
Solokhov đã mô tả cuộc chiến với sự tàn khốc của chính nó. Nhà văn không tô hồng chiến tranh, không che giấu những đau thương, mất mát của nó.
Ngoài ra, nhà văn còn miêu tả những số phận, những mảnh đời rất nhỏ mà không đi sâu vào những chi tiết mang tính chất sử thi huyền thoại. Tuy nhiên, những người này vẫn rất điển hình của những người bước ra từ cuộc chiến.
Từ đó, nhà văn gửi gắm thông điệp: Trong cuộc đời có muôn vàn thân phận, nhiều mảnh đời khác nhau. Có người gặp nhiều may mắn, tốt lành nhưng cũng có không ít người gặp bất hạnh, đau khổ. Điều quan trọng là mỗi người đều biết yêu thương, quan tâm, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau thì cuộc sống mới tốt đẹp được.
Câu 6 (trang 197 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1):
– Những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỷ XX mà Lỗ Tấn đã chỉ ra:
+ Sự ngu dốt, lạc hậu của nhân dân Trung Quốc lúc bấy giờ.
+ Sự xa rời quần chúng nhân dân làm cho cách mạng phải chịu những thất bại và hậu quả vô cùng thảm khốc.
– Nét nghệ thuật của tác phẩm:
+ Xây dựng nhiều hình ảnh đa diện như: bánh bao đẫm máu, vòng hoa trên mộ, hay nghĩa địa có con đường chia làm hai nửa.
+ Cốt truyện giản dị mà thấm thía.
Câu 7 (trang 197 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1):
Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già và biển cả
– Con cá kiếm là biểu tượng đa nghĩa:
+ Nó tượng trưng cho vẻ đẹp cao cả, vĩ đại của thiên nhiên.
+ Biểu tượng cho những khó khăn, chông gai của con người trên đường vượt cạn.
+ Đây cũng là những ước mơ, lí tưởng của con người về một thành quả to lớn, xứng đáng với công sức của họ.
Nhớ để nguồn bài viết: Soạn bài: Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2 (chi tiết) của website Trường THCS – THPT Âu Lạc
Chuyên mục: Văn học