Hướng dẫn trả lời câu hỏi Soạn văn 6 bài Bài học đường đời đầu tiên (ngắn nhất) trang 4 trong bộ sách Cánh diều được biên soạn theo chương trình đổi mới của bộ giáo dục. Hi vọng với hướng dẫn cụ thể và lời giải chi tiết các em sẽ nắm bắt bài học tốt hơn.
1. Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên trang 4 SGK Cánh diều
Xem lại phần kiến thức ngữ văn để vận dụng vào việc đọc hiểu văn bản này
Khi đọc truyện cổ tích cần chú ý:
+ Câu chuyện nói về điều gì? các sự kiện chính là gì?
Các nhân vật trong truyện là những con vật nào? Ai là nhân vật chính?
+ Hình dáng, tính cách của các con vật trong truyện vừa giống con vật vừa giống người ở chỗ nào?
+ Bài học muốn gửi gắm đến người đọc là gì? Bài học có ý nghĩa với bạn không?
=> Giải pháp
Truyện kể về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn. Các sự kiện chính được báo cáo là:
+ Dáng vẻ mạnh mẽ của Dế Mèn
+ Dế Mèn khinh Dế Mèn
+ Cái chết của Dế Mèn
+ Bài học đường đời đầu tiên
Các nhân vật chính của truyện: Dế Mèn. Dế Mèn, Chị Cốc
– Nhân vật chính: Dế Mèn
Điểm giống nhau giữa con vật trong truyện và con người là ở chỗ:
Mô tả giống người:
- Dế Mèn: một thanh niên cường tráng, đi đứng, đi khập khiễng, đầu to ra, đứng gác, mỗi bước đi một điệu múa, kiểu con nhà võ
- Dế: gầy, dài như con nghiện thuốc phiện, lưng, xương sườn, mặt thẫn thờ
+ Tính cách: ương ngạnh, hiếu thắng, kiêu căng, ngạo mạn, nhu nhược
+ Ý nghĩa câu chuyện muốn gửi gắm: trong cuộc sống không nên hiếu thắng, ở bẩn, ranh ma, ích kỷ kẻo mang lại tai họa cho người khác và cho chính mình. Bài học này có ý nghĩa rất lớn đối với chúng tôi
2. Hướng Dẫn Soạn Văn 6 bài Bài học đường đời ngắn nhất
* Trả lời câu hỏi giữa chương:
– Chú ý các chi tiết miêu tả Dế Mèn
Những chi tiết miêu tả Dế Mèn cần chú ý:
+ Ngoại hình:
+ Vuốt: mò bóng
+ Móng vuốt: cứng, sắc
+ Bộ cánh: áo dài chấm bi
+ Đầu: to, nổi từng mảng
+ Răng: đen tuyền, dai
+ Râu: dài, cong
* Hoạt động:
+ Dáng đi điệu bộ, điệu bộ nhún, rung đùi
+ Hét cào cào, dùng móng guốc đá trêu ghẹo nó
+ Ép chân, đạp phanh và đập trên cỏ, tư thế thể hiện bạn là một võ sĩ.
+ Nhai kỹ, miết thật sâu
– Qua câu chuyện Dế Choắt em hình dung Dế Choát như thế nào?
Qua câu chuyện của Dế Mèn, hãy hình dung Dế Choát:
+ Về tuổi Dế
+ Người gầy, cánh ngắn, chân vụng về, râu ngắn
=> Dế Choắt xấu xí, yếu ớt, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn
– Hình ảnh Dế Mèn và Dế Mèn mà em hình dung ở phần 3 có điểm gì giống với Dế Mèn và Dế Mèn ở bức tranh dưới đây?
+ Hình ảnh Dế Mèn và Dế Choát mà em hình dung trong phần 3 có nét giống nhau về ngoại hình, tính cách hống hách, ức hiếp Dế Choắt và sự nhu nhược của Dế Choắt khi ta nhìn vào bức tranh.
– Dế Mèn đã “ngỗ nghịch” như thế nào?
+ Dế Mèn đã “giở trò” trêu ghẹo chị Cốc.
– Tai họa mà Dế Mèn nói đến ở đây là gì? Xảy ra với ai?
+ Tai họa ở đây xảy ra với Dế Choát do giở trò đồi bại với chị Cốc nên đã gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt.
– Hãy tưởng tượng khuôn mặt của De Men ngay bây giờ
+ Gương mặt Dế Mèn lúc này đầy ăn năn, day dứt. Hai dòng nước mắt lặng lẽ chảy, Dế Mèn lặng lẽ cúi đầu xin lỗi Choát
– Bức tranh minh họa nhân vật nào và về sự kiện gì trong câu chuyện?
+ Minh họa nhân vật Dế Mèn đứng ăn năn trước mộ Dế Mèn về sự việc chỉ vì một hành động ngu ngốc trêu chọc chị em Cốc mà Dế Mèn đã chết thảm.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
1. Câu chuyện trên được kể theo lời kể của nhân vật nào? Chỉ ra các nhân vật tham gia vào câu chuyện.
– Truyện được kể theo lời kể của nhân vật: Dế Mèn
– Nhân vật tham gia truyện: Dế Mèn, Dế Choát, chị Cốc
2. Dế Mèn hối hận về điều gì? Tóm tắt nó trong khoảng 3 dòng.
Tổng kết: Đoạn trích miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp mạnh mẽ của tuổi trẻ nhưng tính tình vẫn kiêu căng, bồng bột. Do trêu ghẹo chị Cốc nên đã gây ra cái chết thương tâm cho Dế Mèn. Dế Mèn ân hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên
3. Thái độ và tâm trạng của Dế Mèn đã thay đổi như thế nào sau khi trêu chọc chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Mèn? Tại sao lại có sự thay đổi đó?
Trêu chị Cốc xong, Dế Mèn lên giường nằm bắt lấy chữ năm và thấy hành động vừa rồi của mình thật thú vị.
Sau đó, thái độ và tâm trạng của Dế Mèn thay đổi: sợ hãi, hoảng hốt, ân hận và nhận ra hành động vừa rồi là ngu ngốc.
=> Sự thay đổi thái độ và tâm trạng của Dế Mèn là do Dế Mèn nhận ra chính hành động đó đã dẫn đến cái chết của Dế Mèn.
4. Từ những chi tiết “tự họa” về mình và lời nói, xưng hô, cử chỉ, giọng điệu, thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt, chị Cốc, em có suy nghĩ gì về nhân cách của con người? đối tượng này?
Tính cách dế:
+ Dế Mèn là chú dế tự tin, yêu đời và luôn tự hào về mình, luôn hãnh diện với hàng xóm vì vẻ ngoài và sức mạnh của mình.
+ Dế Mèn tự cao, tự phụ, ngạo mạn và bồng bột, coi thường người khác
5. Cuối đoạn văn, sau khi chôn Dế Choát, Dế Mèn “đứng lặng hồi lâu” và “suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên”. Theo bạn đó là bài học gì?
Kết thúc đoạn trích, sau khi chôn Dế Choát, Dế Mèn “đứng lặng hồi lâu” và “suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên”. Theo tôi, đó là bài học sống phải khiêm tốn, luôn quan tâm giúp đỡ mọi người xung quanh, khi mắc lỗi phải biết ăn năn và sửa chữa lỗi lầm đó.
6. Nhà văn Tô Hoài từng chia sẻ: “Các nhân vật trong văn học dân gian được nhân cách hóa trên cơ sở đảm bảo rằng họ không thể thoát khỏi đời sống thực của loài vật”. Dựa vào những gì em biết về chú dế mèn, hãy chỉ ra những điểm “thực” đó trong văn bản, đồng thời tìm những chi tiết đã được nhà văn “nhân cách hóa”.
Những điểm “thật” ở tiếng dế mà tác giả miêu tả:
+ Bóng mò đôi.
+ Các vuốt ở chân, ở lưng cứng và sắc.
+ Người phấp phới màu nâu bóng, có thể soi gương và rất ưa nhìn.
+ Đầu to, nổi rất bướng.
+ Hai hàm răng đen nhánh lúc nào cũng nhai nhồm nhoàm.
* Những chi tiết có thật này được tác giả nhân hóa một cách khéo léo, gắn liền với hành động, cử chỉ, tính cách của con người như:
+ Tên nhân vật viết hoa như tên người, nhân hoá con vật như người.
+ Dế Mèn gọi mình, cư xử như con người như: ăn uống điều độ, siêng năng tập thể dục, trang nghiêm, khoan dung, đi đứng oai phong, đùa giỡn với tất cả các bạn trong xóm.
+ Tính cách như con người: hống hách, kiêu căng, ngạo mạn,…
Nhớ để nguồn bài viết: [Sách Cánh Diều] Soạn văn 6 bài Bài học đường đời đầu tiên (ngắn nhất) của website Trường THCS – THPT Âu Lạc
Chuyên mục: Văn học