Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó có sự chuyển electron giữa các chất phản ứng. Vậy chất khử là gì? Hãy cùng Trường THCS – THPT Âu Lạc tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Phản ứng oxi hóa khử là gì?
* Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó có sự chuyển dời electron giữa các chất tham gia phản ứng.
– Điều kiện của phản ứng oxi hoá – khử là có sự tham gia đồng thời của chất khử và chất oxi hoá. Chất khử và chất oxi hóa phải đủ mạnh.
– Dấu hiệu nhận biết: Phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố.
* Phản ứng oxi hóa – khử được chia thành nhiều loại khác nhau:
– Phản ứng oxi hóa – khử thường gặp: chất khử và chất oxi hóa ở 2 phân tử khác nhau.
C + 4HNO3 đặc → CO2 + 4NO2 + 2H2O
Cu + 2H2SO4 đặc → CuSO4 + SO2 + 2H2O
– Phản ứng oxi hóa khử nội phân tử: chất khử và chất oxi hóa thuộc cùng một phân tử nhưng ở 2 nguyên tử khác nhau (thường là phản ứng nhiệt phân).
AgNO3 → Ag + NO2 + O2
Cu(NO3)2 → CuO + NO2 + O2
– Phản ứng tự oxi hoá – khử thì chất khử đồng thời là chất oxi hoá (chất khử và chất oxi hoá thuộc cùng một nguyên tố trong một phân tử chất).
Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O
2NO2 + 2NaOH → NaNO2 + NaNO3 + H2O
4KClO3 → 3KClO4 + KCl
chất khử là gì
Chất khử hay chất khử là nguyên tố hay hợp chất hóa học mà trong phản ứng oxi hóa khử thể hiện tính khử được chất khác. Để làm được điều đó, nó bị oxy hóa, và do đó, nó là chất cho điện tử trong phản ứng oxy hóa khử. Chất khử đồng thời là chất oxi hóa.
– Nói cách khác: Chất chiếm oxi của chất khác là chất khử.
– Dấu hiệu nhận biết:
Sau phản ứng, số oxi hóa của chất khử tăng dần.
Chất khử chứa nguyên tố chưa đạt tới trạng thái oxi hóa cao nhất.
Lưu ý: Nguyên tố trong nhóm XA có số oxi hóa cao nhất +X.
chất oxi hóa là gì
Chất oxi hóa (hay tác nhân oxi hóa) là: Hợp chất hóa học có khả năng chuyển nguyên tử oxi hoặc chất nhận electron trong phản ứng oxi hóa khử.
Nói cách khác: Chất nhường oxi cho chất khác là chất oxi hóa.
– Định nghĩa trên là để áp dụng cho những gì mà hầu hết mọi người thường đọc về nó. Đó cũng là ý nghĩa mà hầu hết các nhà hóa học sử dụng. Trong cả hai trường hợp, chất oxy hóa bị khử trong phản ứng hóa học.
– Dấu hiệu:
Sau phản ứng, số oxi hóa của chất oxi hóa giảm dần.
Chất oxi hóa chứa nguyên tố có số oxi hóa không phải là thấp nhất.
Chú ý: Kim loại có số oxi hóa thấp nhất là 0, phi kim thuộc nhóm xA thì số oxi hóa thấp nhất là (x – 8).
Trong phản ứng của oxi với chất khác, chính oxi là chất oxi hóa.
Ví dụ:
H2 là chất khử vì là chất oxi hóa.
O2 là chất oxi hóa vì nó là chất cho oxi và bản thân oxi là chất oxi hóa.
Ý nghĩa của phản ứng oxi hóa – khử trong thực tế
– Trong đời sống: Quá trình đốt cháy xăng trong động cơ đốt trong, quá trình đốt cháy than, củi, quá trình điện phân, các phản ứng xảy ra trong pin, ắc quy trong sản xuất: Quá trình sản xuất hóa chất như: luyện gang thép, luyện nhôm, sản xuất hóa chất cơ bản như xút, axit clohydric, axit nitric, sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu, dược phẩm, v.v.
Một số phản ứng oxi hóa khử thường gặp trong đời sống:
– Nhiên liệu đốt:
+ Đốt than: C+O2→CO2
+ Đốt cháy khí thiên nhiên: CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O
+ Đầu đốt gas (bếp gas, bật lửa gas): 2C4H10+13O2→8CO2+10H2O
Hô hấp, quang hợp, rỉ sét, thối rữa, nổ, v.v.
Nhớ để nguồn bài viết: Chất khử và chất oxi hóa là gì của website Trường THCS – THPT Âu Lạc