Giải đáp chi tiết, chính xác câu hỏi “Chỉ thị màu axit, bazơ là gì?” và phần kiến thức tham khảo là tài liệu vô cùng hữu ích trong bộ môn Hóa học dành cho các em học sinh và quý thầy cô tham khảo. .
Trả lời câu hỏi: Thế nào là chất chỉ thị màu axit, bazơ?
Chất chỉ thị axit-bazơ là chất có màu thay đổi tùy theo giá trị pH của dung dịch.
– Ví dụ: chất chỉ thị phenolphtalein trong:
+ Môi trường axit không màu.
Môi trường cơ bản làm cho dung dịch có màu đỏ.
Kiến thức sâu rộng về các chỉ số màu
1. Chất chỉ thị màu là gì?
– Chất chỉ thị màu (CTM) là axit hữu cơ yếu hoặc bazơ hữu cơ yếu, chất điện li thuận nghịch (kí hiệu HA) và đặc biệt anion A, phân tử HA có màu khác nhau. Khi CTM được thêm vào nước, trạng thái cân bằng được thiết lập:
+ Nếu cân bằng (CB) chuyển dịch sang phải (→) thì dung dịch có màu A-
+ Nếu cân bằng (CB) chuyển dịch sang trái (ß) thì dung dịch có màu HA
– Nếu một trong hai chất trong một hệ có màu khác nhau thì quan sát bằng mắt chỉ cho ta nhận biết được màu của một chất khi nồng độ của chất này ít nhất gấp 10 lần nồng độ của chất kia. Cho nên:
Khoảng pH từ (pK–1) đến (pK+1) là khoảng chuyển màu của chất chỉ thị
2. Một số chất chỉ thị màu thường dùng
một. Metyl da cam
– Màu trong môi trường axit: đỏ cam
– Phạm vi biến đổi màu sắc: 3.1 – 4.4
– Màu trong môi trường cơ bản: màu vàng
b. quỳ tím
– Màu trong môi trường axit: đỏ
– Phạm vi biến đổi màu sắc: 5 – 8
– Màu của môi trường bazơ: quỳ tím chuyển sang màu xanh
c. Phenolphatalein
– Màu trong môi trường axit: không màu
Phạm vi biến đổi màu sắc: 8 – 10
– Màu trong môi trường cơ bản: đỏ
– Trong phòng thí nghiệm hiện nay, chất chỉ thị màu được dùng để xác định môi trường có tính axit, bazơ hay trung tính. Tức là ta xác định được pH của dung dịch. Từ đây, các công nhân hóa chất có cơ sở để xử lý môi trường cho phù hợp với mục đích của mình.
– Trong thực tế, dùng CTM để xác định môi trường axit, bazơ hay trung tính, tức là xác định pH của dung dịch. Từ đây, các công nhân hóa chất có cơ sở để xử lý môi trường cho phù hợp với mục đích của mình
– Trong kỹ thuật hóa học do yêu cầu người ta đã chế tạo chất chỉ thị màu vạn năng là hỗn hợp các chất chỉ thị màu có vùng đổi màu rất rộng và tùy thuộc vào pH của dung dịch mà chất chỉ thị này cho. màu sắc khác nhau.
3. Chỉ thị màu tự nhiên
– Hoa dâm bụt: vò nát cánh hoa dâm bụt, lấy nước hoa bôi lên giấy trắng, giấy sẽ có màu tím. Nhỏ vài giọt chanh lên giấy sẽ chuyển sang màu đỏ, nếu nhỏ vào dung dịch xút tím sẽ chuyển sang màu xanh. Điều này tương tự như giấy quỳ tím được sử dụng trong phòng thí nghiệm của chúng tôi.
– Hoa móng bò: Giã nát cánh hoa móng bò, chiết lấy dung dịch hóa chất màu nâu. Thêm một ít axit ta sẽ có màu hồng nhạy cảm, một ít bazơ (NaOH) sẽ chuyển sang màu vàng rơm.
– Hoa giấy: Hoa có ở khắp mọi nơi, ta vò nát cánh hoa để chiết lấy dung dịch. Thêm axit vào thì dung dịch không đổi màu, còn khi thêm vào dung dịch bazơ thì dung dịch chuyển sang màu xanh lam.
– Bắp cải tím: Lấy dung dịch lá bắp cải có màu đỏ tím, màu đỏ tím chuyển sang đỏ tươi trong môi trường axit và chuyển sang màu xanh trong môi trường bazơ.
– Tinh bột nghệ vàng: Dung dịch này có màu vàng cam, chuyển sang màu đỏ khi ở môi trường bazơ
– Trong rau quả có chứa hợp chất màu anthocyamine, đây là nguyên tố quan trọng tạo nên hệ màu phức tạp cho các loại rau quả mà cho đến nay chưa có phẩm màu tổng hợp nào thay thế được bản chất vốn có của nó. Tận dụng tính chất đặc biệt này, chúng tôi quyết định tìm hiểu về thực vật chứa anthocyamine, tìm hiểu cách chiết xuất và nghiên cứu sự thay đổi màu sắc của từng loại chiết xuất trong môi trường acid-base. Thử nghiệm cách chiết đó để nhận biết dung dịch axit-bazơ trong bài học và thí nghiệm chuẩn độ.
– Thực tế, vấn đề ATTP rất đáng lo ngại. Thực phẩm bị bơm hóa chất, rau bẩn, mỹ phẩm độc hại,… Trong đó, chất được sử dụng phổ biến nhất trong thực phẩm là hàn the. Hàn the có tính sát khuẩn nhẹ, làm cho các sản phẩm tinh bột, thịt cá… trở nên dai, giòn và có màu sắc tươi, kéo dài thời gian bảo quản và sử dụng.
4. Một số ví dụ về chất chỉ thị màu
Metyl đỏ là chất chỉ thị dùng để xác định giá trị pH trong khoảng từ 4,4 đến 6,2. Ở pH thấp (≤4,4) dung dịch chỉ thị sẽ có màu đỏ. Nếu chỉ thị ở pH cao (≥6,2) dung dịch sẽ có màu vàng. Nếu độ pH nằm trong khoảng từ 4,4 đến 6,2, dung dịch chỉ thị có màu da cam.
Bromocresol green là một chất chỉ thị khác được sử dụng để xác định mức độ pH trong khoảng từ 3,8 đến 5,4. Nếu giá trị pH dưới 3,8, dung dịch chỉ thị có màu vàng. Nếu giá trị pH trên 5,4 thì dung dịch có màu xanh lam. Nếu độ pH nằm trong khoảng từ 3,8 đến 5,4, dung dịch chỉ thị có màu xanh lá cây.
Nhớ để nguồn bài viết: Chất chỉ thị màu axit, bazơ là gì? của website Trường THCS – THPT Âu Lạc