Câu hỏi: Độ rượu là:
A. bậc cacbon lớn nhất trong phân tử.
B. bậc của cacbon liên kết với nhóm -OH.
C. số nhóm chức có trong phân tử.
D. số cacbon trong phân tử ancol.
Câu trả lời:
Đáp án đúng: B. mức độ liên kết của cacbon với nhóm -OH.
Bậc của một ancol là bậc của cacbon liên kết với nhóm -OH.
Cùng Top giải rượu tìm hiểu về rượu nhé!
1. Định nghĩa Cồn là gì?
Cồn hay còn gọi là cồn. Nó là một hợp chất hữu cơ có chứa một nhóm –OH gắn với một nguyên tử carbon nhưng đến lượt nó lại gắn với một nguyên tử hydro hoặc carbon khác.
Cấu trúc của rượu bao gồm một nhóm chức hydroxyl -OH gắn với carbon lai hóa sp³. Còn gọi là nhóm chức rượu.
Trong đời sống thông thường, từ rượu được hiểu là đồ uống có chứa cồn, (rượu (ethanol) hay cồn etylic) (C2H5OH).
– Công thức chung của rượu:
+ CxHyOz(x, y, z thuộc N*; y chẵn; 4 ≤y ≤2x + 2; z ≤x): thường dùng khi viết phản ứng cháy.
+ CxHy(OH)zhay R(OH)z: thường dùng khi viết phản ứng xảy ra ở nhóm OH.
+ CnH2n+2-2k-z(OH)z(k = số liên kết p + số vòng; n, z là số tự nhiên; z ≤n): thường dùng khi viết phản ứng cộng H2, cộng Br2, khi biết số lượng vị trí, đầy đủ hay không …
2. Độ rượu, phân loại rượu
– Độ rượu được tính bằng bậc của nguyên tử cacbon liên kết với nhóm -OH.
– Dựa vào số nhóm -OH trong phân tử, ancol được phân thành ancol đơn chức và ancol đa chức.
– Ancol no đơn chức mạch hở: Phân tử có 1 nhóm -OH gắn với gốc ankyl: CnH2n+1-OH
Ví dụ: CH3-OH, C3H7-OH, v.v.
+ Ancol không no, đơn chức, mạch hở: Phân tử có 1 nhóm -OH gắn với nguyên tử cacbon no của gốc hiđrocacbon không no.
Ví dụ: CH2=CH-CH2-OH, CH3-CH=CH-CH2-OH…
+ Ancol thơm, đơn chức: phân tử có nhóm -OH gắn với 1 nguyên tử cacbon no của mạch nhánh của vòng benzen.
Ví dụ: C6H5-CH2-OH (rượu benzynic)
+ Ancol no, mạch vòng đơn chức: Phân có nhóm -OH gắn với nguyên tử cacbon no của nhóm hiđrocacbon no, mạch hở.
Ví dụ: C6H11OH (cyclohexanol)
+ Ancol đa chức: Phân tử có từ 2 nhóm -OH ancol trở lên
Ví dụ: HO-CH2-OH etylen glicol; HO-CH2-CH2OH-CH2-OH glixerol
3. Tính chất vật lý của ancol
Tình trạng rượu
– Từ C1 đến C12 là chất lỏng, từ C13 trở lên là chất rắn.
điểm sôi của rượu
– So với các chất có M đương lượng thì nhiệt độ sôi của: Muối > Axit > Rượu > Anđehit > Hiđrocacbon, ete và este…
– Giải thích: nhiệt độ sôi của một chất thường phụ thuộc vào các yếu tố sau:
+ M: M càng lớn thì nhiệt độ sôi càng cao.
+ Độ phân cực của liên kết: liên kết ion > liên kết cộng hóa trị có cực > liên kết cộng hóa trị không cực.
Số liên kết hiđro: càng nhiều liên kết H thì nhiệt độ sôi càng cao.
+ Độ bền của liên kết hiđro: Liên kết H càng mạnh thì nhiệt độ sôi càng cao.
Độ hòa tan của rượu
– Các ancol có 1, 2, 3 nguyên tử C trong phân tử tan vô hạn trong nước.
– Ancol có C càng lớn thì độ tan trong nước càng giảm vì tính kị nước của gốc hiđrocacbon tăng.
4. Tính chất hóa học của ancol
một. Phản ứng thế nguyên tử hiđro của nhóm OH ancol (phản ứng đặc trưng của ancol)
Tính chất chung của ancol:
2ROH + Na → 2RONa + H2↑
– Tính chất đặc trưng của glixerol:
2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + H2O
(Điều kiện: Để phản ứng được với Cu(OH)2 phải có 2 nhóm -OH kề nhau trở lên)
→ Phản ứng này dùng để phân biệt ancol đơn chức với ancol đa chức có 2 nhóm OH kế tiếp nhau trong phân tử.
b. OH . phản ứng thế nhóm
– Phản ứng với axit vô cơ:
– Phản ứng tổng hợp: dùng để sản xuất cao su buna.
(Đăng ký: phải có xúc tác Al2O3 + MgO hoặc ZnO/500ºC)
c. Phản ứng khử nước (phản ứng khử nước)
Chú ý:
đ. phản ứng oxy hóa
Phản ứng oxi hóa hoàn toàn:
Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn:
5. Ứng dụng của rượu
– Methanol được dùng chủ yếu trong sản xuất andehit fomic – nguyên liệu cho ngành nhựa
– Là một nguyên liệu trong sản xuất đồ uống có cồn, nơi chỉ sử dụng ethanol làm nguyên liệu, các loại cồn khác hầu như không được sử dụng vì tính độc hại của nó.
– Là nguồn nhiên liệu (methanol) hoặc dung môi hữu cơ cũng như nguyên liệu cho các sản phẩm công nghiệp khác (nước hoa, xà phòng,…).
– Etanol được dùng để điều chế một số hợp chất hữu cơ như axit axetic, etyl axetat, dietyl ete,… do tan tốt trong một số hợp chất hữu cơ nên được dùng trong pha vecni, dược phẩm hay tân dược. nước hoa,… Trong đời sống, chúng được dùng để pha chế các loại đồ uống có nồng độ cồn khác nhau.
Nhớ để nguồn bài viết: Bậc của Ancol là gì? của website Trường THCS – THPT Âu Lạc