Có câu “Giông tố không bằng ngữ pháp tiếng Việt”, quả thật tiếng Việt là một ngôn ngữ phong phú và đa dạng. Đất nước đã phải trải qua bao năm đấu tranh dựng nước và giữ nước, tiếng Việt cũng theo đó mà hình thành, người Việt có thói quen giao tiếp. Truyền lại những gì tôi biết và có cho các thế hệ tiếp theo. Và có một số thành ngữ được sáng tác từ rất lâu đời còn được lưu truyền cho đến ngày nay, mỗi câu, mỗi chữ đều hàm chứa những ý nghĩa khác nhau. Hãy cùng Trường THCS – THPT Âu Lạc tìm hiểu câu thành ngữ “Ăn không ngồi rồi” là gì nhé!
1. Thế nào là “ăn không ngồi rồi”?
“Ăn không ngồi rồi” là một thành ngữ của Việt Nam. Vậy nghĩa của từ nhàn là gì, định nghĩa, khái niệm hóa, giải thích ý nghĩa của từ nhàn trong văn hóa Việt Nam. Hãy cùng Trường THCS – THPT Âu Lạc tìm hiểu nhé!
Thành ngữ là một tập hợp cố định các từ quen thuộc mà nghĩa của chúng không thể được giải thích đơn giản bằng nghĩa của các từ tạo nên chúng. Thành ngữ được sử dụng rộng rãi trong lời nói cũng như trong sáng tác thơ, văn bằng tiếng Việt. Thành ngữ ngắn gọn, súc tích, có tính hình tượng, sức biểu cảm cao.
Nói rằng một thành ngữ là một tập hợp các từ cố định có nghĩa là thành ngữ đó không tạo thành một câu hoàn chỉnh về mặt ngữ pháp, cũng như không thể thay thế hoặc sửa đổi bằng lời nói. Thành ngữ thường bị nhầm lẫn với tục ngữ và thành ngữ.
Trong khi tục ngữ là một câu nói hoàn chỉnh, biểu đạt một ý trọn vẹn nhằm bình luận về các quan hệ xã hội, truyền đạt kinh nghiệm sống, phê phán sự việc, hiện tượng. Tục ngữ có thể coi là một tác phẩm văn học khá hoàn chỉnh vì nó mang trong mình cả ba chức năng cơ bản của văn học là chức năng nhận thức, chức năng thẩm mĩ và chức năng giáo dục. Hội tụ là sự kết hợp của những từ cố định đã được sử dụng lâu ngày và trở nên quen thuộc, nghĩa có thể được suy ra từ các nghĩa của các yếu tố cấu thành.
Và giải thích cách dùng của từ ăn no, ngồi rồi trong Thành ngữ Việt Nam. Đọc xong nội dung này chắc chắn bạn sẽ biết từ eat or sit có nghĩa là:
Ăn – Ngồi là hành động mà con người thực hiện hàng ngày, ăn để lấy chất dinh dưỡng – ngồi để thư giãn – nghỉ ngơi hoặc làm việc.
Không – Then có nghĩa là không làm gì cả mà chỉ ngồi một chỗ và không chú ý.
Suy ra: “Ăn không ngồi rồi” là Lười biếng, sống dựa dẫm vào người khác; chỉ tận hưởng, không làm việc. Người không làm việc, làm việc thì nhàn rỗi, không tốt.
>>> Tham khảo: Giải nghĩa thành ngữ “Tuyệt tình giai nhân”
2. Ví dụ câu thành ngữ “Ăn không ngồi rồi”
Ví dụ: “Truyền thuyết cổ đại không nói về thần nhàn”. (Nguyễn Văn Khoa, Sử thi Homer).
“Con trai, năm ngoái ngươi tưởng ở nhà ngồi ăn, mất ngày.” (Trường Hứa, Quê Hương Tôi).
“Trong thời đại đen tối khi có nhiều trí thức cho rằng sự nhàn rỗi là cao quý, anh ta đã dám đánh giá cao giá trị của lao động.” (Báo Cuộc Chiến, số 10-1952).
“Vậy là vết thương không đáng có mùi đã buộc anh phải ngồi nhà thương suốt đúng hai tháng trời”. (Tạp chí Văn nghệ Quân đội, số 10-1977).
“Ban đầu, đó chỉ là một nhóm người thích chạy đua theo mốt mới và những kẻ ăn bám, không có mục đích chính trị hay xã hội.” (Hồ Chí Minh, Tuyển tập).
“Đó là mấy tiểu thư con nhà Thương, thật là nhàn rỗi mà còn cùng chó.” (Chương Hồng, Một làn gió mới).
“Ăn không ngồi rồi là cực hình. Tôi đã viết cả đống thư, cho mẹ và anh Hiền, cho bố và anh Hải ở ngoài Bắc”. (Phan Tử, Người và tôi).
>>> Tham khảo: Thành ngữ: Gió chiều nào chiều ấy là người thế nào?
3. Thành ngữ Đồng nghĩa với “Ăn không ngồi rồi”
– “Ăn mày xôi gấc”
– “Vô ích thôi”
– “Tay làm hàm nhai”
– “Không đi làm mà đòi ăn”
———————————–
Như vậy qua nội dung trên Trường THCS – THPT Âu Lạc bạn đã trả lời được câu hỏi “ăn không ngồi rồi” là bệnh gì? Cùng với nội dung trên hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập. Chúc các bạn học tốt!
Nhớ để nguồn bài viết: “Ăn không ngồi rồi” là gì? của website Trường THCS – THPT Âu Lạc